Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Cumhuriyetin 100. yılında ihracatta rekorlar kırma hedefiyle 2023 yılına başlayan ancak kur baskısı, maliyetler ve akabinde deprem felaketiyle sarsılan Türkiye’ye ‘Birleşelim’ çağrısı geldi. ihracat departmanları.
Sektör oyuncularından alınan açıklamalar, büyük KOBİ’lerin oluşturduğu tekstil-hazır giyim, ayakkabı, ambalaj, züccaciye gibi departmanlarda üretimde 5-6 firmanın orta noktaya gelip ölçeklenmesi gerektiğine işaret ediyor. Firmaların dış ticarette özellikle ABD ve Uzak Doğu’daki büyük rakiplerine karşı sektörel bir dış ticaret firması gibi bir modelle güçlerini birleştirmeleri kaçınılmazdır.
Ayakkabı ve kağıt-karton ambalaj gibi dış pazarlarını kaybetmek istemeyen bölümlerden birleşme sinyalleri gelirken, dokuma ve hazır giyim bölümü tam entegre bir sisteme geçerek büyümeyi hedefliyor. Sektör temsilcileri, üretimde ve ihracatta nasıl işbirliği yapılacağını DÜNYA’ya değerlendirdi:
TGSD LİDER RAMAZAN KAYA: Stratejik ortaklık ile büyümemiz gerekiyor
Daha maliyetli ve katma değerli işler üretebilmek için stratejik ortaklıklar kurmamız gerekiyor. Bu iştiraklerle sürdürülebilirliği sağlayabiliriz. Dokuma ve hazır giyim bölümünde partner entegre sistemden tam entegre sisteme geçişe başladık. Önümüzdeki dönemde şirketlerimiz mutlaka kendi içinde birleşmeli, konsorsiyumlar oluşturulmalı veya tam entegre bir sisteme dönüşümü tamamlamalıyız. Maliyetlerin bu kadar arttığı bir ortamda rekabet tek başına çok zor. Bir an önce ölçeği büyütmemiz gerekiyor.
TASD LİDERİ BERKE İÇTEN: Ayakkabıda dönüşüme hazırlanıyoruz
Daha rekabetçi bir şube oluşturmak için hazırlıklarımız var. Lojistik ve depolama başta olmak üzere firmalarımızı bir araya getirmek ve avantaj yaratmak için çalışıyoruz. Orta bir noktada buluşarak üretimde Antakya örneğinde olduğu gibi büyük ölçekli üretimi gerçekleştirebiliriz. Bu da firmalarımızın maliyet avantajı elde etmelerini ve daha rekabetçi olmalarını sağlayacaktır. Somut bir durum yok ama özellikle ihracat noktasında lojistik depolarla ilgili çalışmalarımız var.
KASAD LİDERİ ALİCAN DURAN: Paketlemede birleşme sinyalleri geliyor
Ambalaj konusunda rekabet ettiğimiz ülkelerde çok güçlü ve büyük ölçekli rakiplerimiz var. ABD’de 3 firma pazarın yüzde 80’ine sahip. Küçük olsun, benim olsun diye bir geçerliliğimiz var. Ancak rekabetin kuralları değişiyor. Onlarla bu ölçeklerde rekabet etmemiz çok zor.
Ambalajda konsolidasyon kaçınılmazdır. Küçük işletmelerin ayakta kalma şansı yok. İşinizi şansa bırakmanın zamanı geldi. Bu nedenle birkaç firma bir araya gelip birleşmeler yaparak ve maliyetleri minimuma indirerek yollarına devam etmelidir. Bölümde bu yönde hareketler var. Önümüzdeki dönemde birleşmeler göreceğiz.
İKMİB LİDER ADİL PELİSTER: Kimyada konsolidasyon ihracatta avantaj getiriyor
Firmaların kapasitelerini birlikte kullanıp, birlikte ihracat yapmalarında fayda var. Ortak satın alma ve ortak pazarlama maliyetleri düşürür.
Şirket işbirlikleri, rekabetçi fiyatlarla pazara girme ve daha fazla ihracat yapma yeteneği yaratır. Kimya bölümünde konsolidasyon olması gerektiğine inanıyorum. Yurtdışındaki rakiplerimiz geçmişten beri ihracat yapan büyük firmalar. Konsolidasyon ve güç birliği yapan firmaların iş çeşitliliğini artırarak pazara girmeleri rekabetin şartıdır.
Türkiye kimyasal hammaddeleri ithalata dayalı olarak ürettiği için hammadde üretimine de ağırlık vermeliyiz. Mali güçlerimizi birleştirmeli ve yurt dışından kimyasal hammadde üreten firmalarla ortaklık yaparak Türkiye’de üretim yapmanın yollarını aramalıyız. Ölçek ekonomisi nedeniyle kimyada konsolidasyonlar yapılabilir.
İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Kasımoğlu: KOBİ’lerimiz pazarlamadan kurumsallığa geçmek zorunda
Türkiye’de firmaların güç birliği yaparak ihracatta çalışması için hem mevzuat hem de model var. Sorun şu ki KOBİ’ler pazarlamadan kurumsallığa geçemiyor. Sektörel dış ticaret şirketleri mevzuatımız bulunmaktadır. 6 KOBİ bir merkeze gelip özel imtiyazla bu şirketi kurabilir. Şu anda Türkiye’de firma bazında ihracat yapacak organizasyonlar zayıf. Bugün Türkiye’de sadece dokuma bölümünde 100 sektörel dış ticaret firması kurulabiliyor.
Artık dünyada ticaretin kuralı değişti; Klasik yönetim modelinden vazgeçmeliyiz. Düzgün bir organizasyonla sadece Avrupa’ya 250 milyar dolarlık ihracat yapabiliriz. Bugün Türkiye’nin ihracatının 500 milyar doları geçmesi gerekirdi. Maliyetlere ve rakiplere karşı güçlü olmanın yolu birlikte hareket etmekten geçer.
