Kraliyet Astronomi Derneği
Texas Üniversitesi ve Arizona Üniversitesi’nden gökbilimciler, evrenin ilk aşamalarında ortaya çıktığı bilinen en büyük galaksilerden birinde hızla büyüyen bir kara delik keşfettiler. Galaksinin ve merkezi kara deliğinin keşfi, ilk süper kütleli kara deliklerin oluşumuna dair yeni ipuçları içeriyor. Yeni araştırma, Royal Astronomical Society’nin aylık bülteninde yayınlandı.
Araştırma grubu, Şili’deki bir radyo gözlemevi olan Atacama Büyük Milimetre Dizisi (ALMA) aracılığıyla yapılan gözlemleri kullanarak, ‘COS-87259’ adı verilen bu yeni süper kütleli kara deliğin evi olan galaksinin çok pahalı olduğunu ve yaklaşık bir milyar Güneş’e sahip olduğunu buldu. . Eşdeğer miktarda yıldızlararası toz içeren Samanyolu’ndan 1000 kat daha fazla yıldız oluşturduğunu buldu. Galaksi, hem bu büyük kütleli yıldız oluşumu patlamaları hem de merkezinde büyüyen süper kütleli kara delik nedeniyle dikkat çekici bir şekilde parlıyor.
TOZUN ALTINDA GİZLİ SIR
Kara delik, ışığının neredeyse tamamının elektromanyetik spektrumun orta-kızılötesi aralığında yayılmasına neden olan kozmik “toz” ile yoğun bir şekilde çevrelenmiş yeni bir ilkel kara delik türü olarak sınıflandırıldı. Buna ek olarak, araştırmacılar, büyüme aşamasındaki bu süper kütleli kara deliğin (genellikle ‘aktif galaktik çekirdek’ olarak anılır), ev sahibi galaksisinde neredeyse ışık hızında hareket eden güçlü bir element jeti yarattığını keşfettiler.
Bugün, hemen hemen her galaksinin merkezinde Güneş’ten milyonlarca ila milyarlarca kat daha büyük kütleli kara delikler var. Bu devasa karadeliklerin ilk olarak nasıl oluştukları sorusu, özellikle de bu nesnelerden birkaçı evren henüz çok gençken oluştuğu için, bilim adamları için bir gizem olmaya devam ediyor. Bu kaynaklardan yayılan ışığın bize ulaşması çok uzun sürdüğü için artık onları eskisi gibi görüyoruz; Söz konusu keşifte, Büyük Patlama’dan sadece 750 milyon yıl sonra, yani evrenin şu anki yaşının yaklaşık yüzde 5’ine eşdeğer olarak ortaya çıktı.
Bu yeni gök cismi hakkında özellikle şaşırtıcı olan şey, bunun gibi nesneleri tespit etmek için geleneksel olarak kullanılan (dolunayın 10 katından daha az) gökyüzünün nispeten küçük bir alanında tanımlanmış olması, binlerce olabileceğini düşündürüyor. Evrenin ilk evrelerinde bu tür kaynaklar. Bu, önceki bilgilere kıyasla tamamen beklenmedik bir bulgudur.
BULUŞA YENİ SORULAR GETİRİR
Evrenin ilk çağlarında oluştuğunu bildiğimiz diğer tek süper kütleli kara delik sınıfı, kozmik tozla tamamen çevrelenmemiş aktif kara delikler olan “kuasarlar”dır. Bu kuasarlar, COS-87259 ile karşılaştırılabilir mesafelerde son derece belirgin görünürler ve tüm gökyüzünden bakıldığında yalnızca sınırlı sayıda bulunurlar. COS-87259’un ve kara deliğinin beklenmedik keşfi, ilk çağlarda ortaya çıkan süper kütleli kara deliklerin bolluğu ve tipik olarak merkezlerinde meydana geldikleri galaksi türleri hakkında birkaç soruyu gündeme getiriyor.
Araştırma makalesinin baş yazarı ve şu anda ABD, Austin’deki Texas Üniversitesi’nde Doktora Sonrası Araştırma Görevlisi olan Ryan Endsley şöyle diyor: “Sonuçlar, son derece eski süper kütleli kara deliklerin, muhtemelen içlerindeki aktivite nedeniyle yoğun yıldız oluşumunun bir tezahürü olduğunu gösteriyor. galaksilere ev sahipliği yapar. Sonuç olarak, genellikle toz tarafından yoğun bir şekilde gizlendiğini gösterir. Bu, diğer bilim adamlarının birkaç yıldır tahmin ettiği bir şey ve bu senaryoyu destekleyen ilk doğrudan gözlemsel kanıtı görmek gerçekten güzel.”
Günümüz dünyasında, yukarıda gösterilen ‘Arp 299’ gibi daha yerel benzer nesne türleri keşfedilmiştir. Bu sistemde, iki galaksi çarpışarak büyük bir yıldız patlaması yaratır ve iki galaksiden birinde büyüyen süper kütleli kara deliği büyük ölçüde gizler.
Endsley, “Daha önce hiç kimse Evrenin ilk aşamalarında böyle bir gök cismi keşfetmeyi beklemiyordu” dedi. Bu keşif, milyarlarca güneş kütlesine sahip bir kara deliğin Evren’in ömrünün bu kadar erken bir döneminde nasıl ortaya çıkabildiğini ve başta Evren olmak üzere en büyük galaksilerin nasıl evrimleştiğini çok daha doğru bir şekilde anlamaya yönelik bir adımdır. taşıyor” diye ekliyor.
Yazının orijinali Scitech Daily sitesinden alınmıştır. (Çeviri: Tarkan Tufan)
